Antisemitische commentaren
Je bent leidinggevende van een privébedrijf. Adam, één van je werknemers, komt jou melden dat zijn directe chef hem pest. Hij zou antisemitische en schokkende uitspraken doen tegen Adam, zoals: “Ik heb altijd een zakmes bij me om me te beschermen tegen Joden en homoseksuelen.” De context is erg moeilijk want Adam is bovendien fysiek en verbaal aangevallen door een collega vanwege zijn Joodse afkomst. Een andere collega heeft dat incident gefilmd. Op het moment van die feiten riep Adam zijn directe chef, maar die heeft geweigerd om hulp te bieden. Adam toont je de film die de feiten bevestigt. Wat kan en moet je doen als leidinggevende?
Juridisch antwoord
Er is sprake van een haatmisdrijf als de collega die de fysieke en verbale agressie beging, onder andere gedreven werd door haat of misprijzen tegenover Adams afkomst. De wet spreekt dan over een verwerpelijk motief en verplicht de rechter in dit geval om de straf te verzwaren.
Bovendien moet je als leidinggevende het welzijn van je werknemers garanderen. Je moet pesterijen en geweld voorkomen, zeker vanwege personen die gezag uitoefenen.
Je kunt verantwoordelijk gesteld worden, als blijkt dat je op de hoogte was van de situatie voordat het geweld plaatsvond, maar niets hebt ondernomen. Je moet de situatie zo snel mogelijk onder controle krijgen en erover waken dat er in de toekomst geen racistische of beledigende uitspraken gebeuren. Na het incident moet je passende sancties treffen tegen de werknemer en psychosociale ondersteuning aanbieden aan het slachtoffer.
Advies aan de manager
Als hoofd van het bedrijf moet je onmiddellijk reageren in deze situatie. Je zult het diensthoofd moeten horen waarom hij zijn verantwoordelijkheid niet nakomt om pesterijen te voorkomen. Hij moet zich ook verantwoorden voor het weigeren van hulp aan Adam in een bedreigende situatie. Consulteer dit advies over disciplinaire maatregelen. De werknemer, die Adam bedreigde, moet eveneens gesanctioneerd worden.
Daarnaast pak je het best structureel aan. In privébedrijven en in publieke instellingen bestaan er soms spanningen met een racistische inslag. Om dit fenomeen tegen te gaan, kies je best voor een proactieve aanpak van diversiteitsbeleid, in overleg met de vertrouwenspersonen, preventieadviseurs en vakbondsafgevaardigden. Externe consultants kunnen je ondersteunen bij de ontwikkeling van een diversiteitsplan, op basis van een uitgebreide analyse van de huidige situatie.
Binnen zo’n plan zijn verschillende acties nodig:
- je personeel informeren;
- de diensthoofden opleiden;
- een contactpunt tegen discriminatie voorzien;
- vragen naar eventuele discriminaties of pesterijen in de psychosociale risicoanalyse voor het personeel;
- de hr-processen screenen enzovoort.
Als werkgever kan je een verantwoordelijke diversiteit aanduiden, die dan met jouw steun het diversiteitsplan beheert. Organiseer het werk.
