Voorbehouden aan werknemer met handicap

Is de vermelding "functie voorbehouden aan een medewerker met een handicap" in een vacature wettig?

Juridisch antwoord

In principe komt dit neer op positieve discriminatie, wat verboden is door de Antidiscriminatiewet.

In Vlaanderen wordt echter door het Vlaams Personeelsstatuut voorzien dat 1% van de betrekkingen bij de Vlaamse overheid kan worden voorbehouden aan werknemers met een handicap of chronische ziekte. Zij zijn dan vrijgesteld van een vergelijkende selectie waarbij ze tegenover kandidaten zonder handicap of chronische ziekte zouden komen te staan.

In België bestaan er alleen quota voor de openbare diensten. Ze verschillen naargelang van de diverse beleidsniveaus. De quota die moeten worden gerealiseerd, bedragen 3% bij de federale overheid, 2,5% in het Waalse Gewest, 2% in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, 5% in de COCOF (Brussel) en 3% in Vlaanderen (streefcijfers). Er bestaan ook streefcijfers voor de tewerkstelling van personen met een handicap binnen lokale en provinciale besturen.

De federale organisaties die verplicht zijn om 3% personen met een handicap in dienst te hebben zijn:

•de federale overheidsdiensten, de programmatorische federale overheidsdiensten, en de diensten die ervan afhangen
•het ministerie van Defensie
•de federale politie
•de rechtspersonen van publiek recht bedoeld in artikel 1, 3°, van de wet van 22 juli 1993 houdende bepaalde maatregelen inzake ambtenarenzaken.

De federale diensten die het quotum van 3% niet behalen, zijn verplicht om bij elke rekrutering (stagiairs met het oog op een benoeming) en elke verbintenis (arbeidscontracten) de specifieke lijst van kandidaten met een handicap te raadplegen, die opgesteld is door Selor.

Sollicitanten met een handicap, die geslaagd zijn voor selectietesten - die eventueel aangepast werden, om het eventuele negatieve effect van een handicap, leerstoornis of ziekte te compenseren -, kunnen ervoor kiezen om in een aparte laureatenlijst te worden opgenomen. Dit betekent concreet dat de sollicitant met een handicap zowel op de algemene lijst (met alle geslaagde kandidaten) als op de specifieke lijst (enkel voor personen met een handicap) wordt gerangschikt. Hiervoor heb is er wel een officieel geldig attest nodig als bewijs van de handicap. Wanneer een federale overheidsdienst een vacature wil invullen, kan ze ervoor kiezen om eerst deze specifieke lijsten te raadplegen. Maken werknemers met een handicap minder dan 3% van het personeelsbestand uit van deze dienst, dan moet ze verplicht eerst deze aparte lijsten raadplegen.

Informatie van de federale overheid

Positieve acties

Advies aan de manager

Je kunt banen dus niet "voorbehouden" voor medewerkers met een handicap en evenmin een werkaanbieding exclusief openstellen voor personen met een handicap. Je moet je richten tot de volledige bevolking, maar je kunt aangeven dat je ervoor openstaat om personen, die op de arbeidsmarkt benadeeld zijn, aan te werven.

Geef dan de voorkeur aan de volgende formulering:

• "Het beleid van de onderneming hecht belang aan diversiteit en gelijke kansen. Wij selecteren kandidaten op basis van hun kwaliteiten, ongeacht hun leeftijd, geslacht, afkomst, overtuiging, handicap, nationaliteit, enz."
• "Personen met een handicap worden aangemoedigd om zich kandidaat te stellen. De onderneming voorziet redelijke aanpassingen, zowel tijdens de selectieprocedure als voor de uitoefening van de functie."