Honden niet toegelaten

Als HR-verantwoordelijke van een ziekenhuis ontvang je de kandidatuur van een slechtziende die wordt begeleid door een assistentiehond. Je zoekt een onthaalbediende en deze vrouw kan twee jaar ervaring voorleggen. Zij kan haar werk bovendien perfect zelfstandig doen. Je twijfelt niet aan haar kwaliteiten, maar je wijst haar kandidatuur af op grond van de hygiënerichtlijnen die gelden in het ziekenhuis: honden zijn niet toegelaten.

Juridisch antwoord

Deze weigering kan indirecte discriminatie op grond van een handicap inhouden, tenzij de weigering kan worden gerechtvaardigd door een legitiem doel en de gebruikte middelen om dat doel te bereiken redelijk en noodzakelijk zijn. 

Meer weten?

• Wat is indirecte discriminatie?
• Wat is een objectieve en redelijke rechtvaardiging?

Een verbod op de toegang tot dieren is een ogenschijnlijk neutrale maatregel die waarschijnlijk zal leiden tot een bijzonder nadeel voor een persoon met een handicap die begeleid moet worden door een hulphond. Bovendien kan de weigering om een persoon vergezeld van een hulphond toe te laten tot het ziekenhuis, een schending zijn van de specifieke decreten en ordonnanties voor elk Gewest, die voorzien in het recht op toegang van personen vergezeld van hulphonden tot plaatsen die toegankelijk zijn voor het publiek. Deze teksten bevatten sancties in geval van schending van dit recht. Het gaat om de volgende teksten: 

• In Brussel: ordonnantie van 18 december 2008 betreffende de toegang van geleidehonden tot plaatsen die publiek toegankelijk zijn. 
• In Wallonië: artikelen 327 tot 333 van de Waalse Code de l'Action sociale et de la santé, deel van het decreet (CWASS).
• In Vlaanderen: decreet van 20 maart 2009 betreffende de toegang tot openbare plaatsen voor personen vergezeld van assistentiehonden.
  

De enige uitzonderingen waarin de gewestelijke wetgeving voorziet om de toegang tot openbare plaatsen te weigeren, zijn :

• op grond van een andersluidende wettelijke of reglementaire bepaling ;
• toegang tot lokalen of delen van lokalen die gebruikt worden voor intensieve zorg en invasieve medische procedures;
• toegang tot operatiekamers, verkoeverkamers, verloskamers, afdelingen oncohematologie, hemodialyse-eenheden en brandwondenafdelingen. 

Deze teksten specificeren dat hulphonden in opleiding ook moeten worden toegelaten, vergezeld van een instructeur of hun pleeggezin. 

Conclusie

Voordat je een aanvraag weigert, moet je de situatie altijd per geval analyseren en de redelijkheid van dit soort maatregelen beoordelen. 

In deze situatie, aangezien de functie van operator niet de aanwezigheid van de persoon in de door de wet gespecificeerde verzorgingsruimten met zich meebrengt, zal de hulphond geen probleem vormen in termen van hygiëne. Het moet worden toegestaan, tenzij de weigering kan worden gerechtvaardigd door een legitiem doel en de middelen die worden gebruikt om dat doel te bereiken adequaat en noodzakelijk zijn.  

💡Wist je dat? 

In de horeca voorzien de regels inzake levensmiddelenhygiëne (FAVV) ook in een recht op toegang voor assistentiehonden tot lokalen waar levensmiddelen aanwezig zijn, op voorwaarde dat dit lokalen zijn die toegankelijk zijn voor het publiek. Een hulphond moet dus met zijn geleider of trainer een bakkerij, restaurant, supermarkt, friettent, slagerij, enz. kunnen betreden.

Advies aan de manager

Beperkingen op de toegang tot openbare plaatsen zijn uiterst beperkt omdat de assistentiehond van de gehandicapte essentieel is voor zijn mobiliteit, veiligheid en onafhankelijkheid. Een hulphond is geen huishond: hij is opgeleid om de persoon met een handicap te begeleiden bij zijn verplaatsingen en hem te helpen bij bepaalde dagelijkse taken. Ze zijn speciaal getraind om kalm te blijven in stressvolle situaties en om zichzelf schoon te houden, en zijn daarom onderworpen aan speciale regels.

Om een kandidaat niet uit te sluiten op grond van een handicap, is het bovendien raadzaam om te onderzoeken welke redelijke aanpassingen hij of zij nodig heeft om de baan te kunnen doen. 

Er zijn bijvoorbeeld een aantal regelingen voor mensen die slechtziend of blind zijn. Bijvoorbeeld: 

• een brailleschrift om objecten en plaatsen te identificeren, 
• schermleessoftware en 
• een braille-toetsenbord voor het gebruik van een computer.

De aanpassingen moeten effectief zijn, gelijke en onafhankelijke deelname mogelijk maken en de veiligheid van de persoon met een handicap en zijn omgeving garanderen. 

Neem voor technisch advies, beroepskeuzevoorlichting of compenserende maatregelen contact op met de regionale fondsen van de regio waar de persoon in kwestie woont:

• AVIQ, voor het Waalse Gewest
• Le Phare, voor het Brussels Gewest 
• VDAB, voor het Vlaamse Gewest
• De Selbstbestimmt, voor de Duitstalige Gemeenschap 

💡 De AVIQ biedt ook sensibiliserings- en trainingssessies aan over de professionele inclusie van mensen met een handicapv voor tewerkstellingsbemiddelaars en werkzoekenden met een handicap.

💡 Voor informatie over hulphonden kun je terecht op de website van de BADF (Belgische Federatie van Hulphonden).

💡 Wil je meer weten over redelijke aanpassingen op het werk? Volg onze e-learningmodule "Handicap".