Discriminatie door associatie verwijst naar de situatie waarin iemand wordt gediscrimineerd, niet vanwege eigen kenmerken, maar door de koppeling met een andere persoon die drager is van een beschermd discriminatiecriterium. 

Bijvoorbeeld: ouders die worden gediscrimineerd om wille van de handicap van hun kind.  

Sinds juni 2023 wordt in België "discriminatie door associatie" erkend door de federale antidiscriminatiewet.

Het werd - in navolging van de aanbeveling van de Commissie voor de Evaluatie van de Federale Antidiscriminatiewetten – opgenomen in art. 4, 4° van de antidiscriminatiewet.

De wetgevende basis voor deze wetswijziging kent zijn oorsprong in jurisprudentie.

Het Coleman-arrest: introductie van het concept 

"Discriminatie door associatie" deed zijn intrede in de Europese jurisprudentie in 2008 naar aanleiding van het Coleman-arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie. Maar het Hof lijkt in paragraaf 51 van dit arrest associatieve discriminatie te beperken tot directe discriminatie en eventueel intimidatie: "Aangezien vaststaat dat een werknemer in een situatie als die in het hoofdgeding, het slachtoffer is van directe discriminatie op grond van handicap, zou een uitlegging van Richtlijn 2000/78 die de toepassing ervan beperkt tot personen die zelf gehandicapt zijn, deze richtlijn een aanzienlijk deel van haar nuttig effect kunnen ontnemen en de bescherming die zij beoogt te garanderen, kunnen beperken".  

Het arrest Guberina/Kroatië: verdieping van het concept 

Het begrip associatieve discriminatie werd verankerd in 2016 in het arrest Guberina/Kroatië van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. De werkingssfeer ervan leek te worden uitgebreid. Zo wordt "in het arrest niet gespecificeerd of het Hof van oordeel is dat de schending haar oorsprong vindt in indirecte discriminatie, in het ontbreken van redelijke aanpassingen of in een verzuim om onderscheid te maken tussen individuen in verschillende situaties. Er wordt gesteld dat al deze concepten deel uitmaken van Artikel 14 voor zover het handicaps betreft."