Bibliotheek

Beschermde criteria

België beschermt deze 19 persoonlijke kenmerken.


Afkomst	Zogenaamd Ras	Geloof of levensbeschouwing	Nationale of etnische afstamming
“Afkomst” gaat over de genealogische lijn tussen kinderen en (groot)ouders. In het kader van de Antiracismewet is het begrip afkomst 'de enige waarborg tegen het antisemitisme voor Joden wier nationale afstamming onbekend is of die, als niet-praktizerenden, moeilijk kunnen bewijzen dat zij tot een volk of een cultuur behoren'.	De wetgever gebruikt de notie ‘zogenaamd’ ras om enerzijds afstand te nemen van het onwetenschappelijke idee dat er verschillende rassen zouden bestaan. Anderzijds moest de wetgever er wel rekening mee houden dat men in de volksmond en in oudere verdragsteksten nog af en toe de notie 'ras' gebruikt. Dit criterium beschermt dus tegen onverdraagzaamheid of discriminatie op basis van de indeling van mensen in groepen met bepaalde uiterlijke biologische of genetische kenmerken.	“Geloof en levensbeschouwing“ gaat over overtuigingen die raken aan de vraag naar het al dan niet bestaan van een godheid. Denk hierbij aan de verschillende godsdiensten zoals het jodendom, het christendom of de islam. Andere levensbeschouwingen waar het bestaan van het goddelijke niet centraal staat vallen hier ook onder (bv. atheïsme, vrijzinnigheid, boeddhisme …). Het begrip geloof of levensbeschouwing wordt zeer ruim geïnterpreteerd door het EHRM: het gaat om een uiting naar een visie waar een zekere kracht van uitgaat, met ernst, samenhang en belang. Zo aanvaardt Europese rechtspraak pacifisme, veganisme, het niet meedoen aan de praktijk van het jagen … als overtuigingen die moeten gerespecteerd worden, tenzij een inbreuk op hun vrijheid gerechtvaardigd kan worden (indien voorgeschreven bij wet, legitiem doel en noodzakelijk in een democratische samenleving). Meer hierover leer je in de Module Wet.	Met het criterium “etnische afstamming” wenst men vooral onverdraagzaamheid of discriminatie op grond van etnisch-culturele verschillen tussen mensen te bestrijden. “Nationale afstamming” beschermt tegen discriminatie van mensen wiens oorsprong verbonden is met een andere staat. Het gaat over buitenlanders, die op ons grond gevestigd zijn, én over Belgen met een migratieachtergrond.


Nationaliteit	Fysieke en genetische eigenschappen	Huidskleur	Politieke overtuiging
“Nationaliteit” gaat over de wettelijke band tussen een persoon en een bepaalde staat.	Het gaat hier om eigenschappen die aangeboren zijn of die buiten iemands wil om (zijn) ontstaan (bv. gestalte, een moedervlek, brandwonden, chirurgische littekens, verminkingen…) en die stigmatiserend zijn of kunnen zijn voor de betreffende persoon. Kenmerken die het gevolg zijn van de vrije keuze van de persoon (bv. tatoeages, piercings, kapsels…) vallen hier ook onder.	Het criterium “huidskleur” beschermt tegen elke discriminatie gebaseerd op zijn of haar huidskleur.	“Politieke overtuiging” beschermt dat je een politieke denkrichting aanhangt, zonder dat je volwaardig lid van een politieke partij moet zijn.


Syndicale overtuiging	Geslacht	Leeftijd	Gezondheidstoestand
“Syndicale overtuiging’ gaat over aansluiting bij syndicale ideeën, zonder daarom bij een vakbond aangesloten te zijn. Vakbondslidmaatschap en het deelnemen aan syndicale activiteiten worden ook door de Antidiscriminatiewet beschermd.	“Geslacht” gaat over het feit of iemand vrouw, man, transgender of een intersekse persoon is. Volgens Europese rechtspraak heeft dit criterium ook betrekking op onderscheid dat wordt gemaakt op basis van zwangerschap, bevalling of moederschap. Naast geslacht, zwangerschap, moederschap, bevalling, geslachtsverandering, genderidentiteit en genderexpressie, horen sinds 2020 ook borstvoeding, medisch begeleide voortplanting, vaderschap, meemoederschap, adoptie en seksekenmerken tot het toepassingsgebied van de Belgische Genderwet. En sinds 2023 ook 'gezinsverantwoordelijkheden'.	“Leeftijd” beschermt tegen discriminatie op basis van leeftijd. Men mag niet zonder reden een minimum- of maximumleeftijd vastleggen en niet zonder reden een beslissing van een bepaalde leeftijd laten afhangen. Men mag leeftijd ook niet verwarren met anciënniteit.	“Gezondheidstoestand” gaat over de vastgestelde fysieke of mentale ziektetoestand en de verwachtingen over de toekomstige gezondheid. Het gaat eerder om aandoeningen van kortere duur.


Seksuele oriëntatie	Sociale afkomst of toestand	Taal	Burgerlijke staat
Seksuele oriëntatie gaat over heteroseksualiteit, homoseksualiteit en biseksualiteit. Je seksuele oriëntatie bepaalt tot wie je je fysiek of romantisch aangetrokken voelt.	‘Sociale afkomst’ wijst op het behoren tot ‘een bepaalde sociale klasse (bijvoorbeeld adel)’. Met 'sociale toestand' wordt bijvoorbeeld de situatie van daklozen, werkzoekenden, analfabeten of ongeletterde personen bedoeld.	“Taal” gaat over het zich kunnen uitdrukken in een bepaalde taal. Eisen dat iemand zonder accent spreekt (bv.: neutraal accent enz.) kan als discriminatie op basis van etnische of nationale afstamming worden beschouwd.	“Burgerlijke staat’ gaat over de huwelijkse staat van een persoon. Ook vergelijkbare statuten zoals geregistreerd partnerschap of feitelijk samenwonen worden beschermd.


Geboorte	Handicap	Vermogen
Het criterium “Geboorte” beschermt tegen elke discriminatie op basis van één van de eigenschappen van de ouders, zoals bijvoorbeeld de familienaam.	Met handicap bedoelen we langdurige fysieke, mentale, intellectuele of zintuiglijke beperkingen. “Redelijke aanpassingen” zorgen ervoor dat personen met een handicap volledig, effectief en op voet van gelijkheid met anderen kunnen deelnemen aan de samenleving.	“Vermogen” gaat over het al dan niet beschikken over financiële middelen, ongeacht de herkomst ervan.